Rok 2021 stał się już rzeczywistością. Wiele osób czekało na niego z utęsknieniem, jakoby na nadzieję lepszych czasów. Do grona tego z pewnością nie należą przedsiębiorcy, którzy z dniem 1 stycznia br. zobowiązani są do zapłaty nowego podatku cukrowego. Jak wszystko co nowe rodzi pewne wątpliwości, tak i tutaj pojawia się mnóstwo pytań dotyczących tego obowiązku- kogo dotyczą nowe przepisy, jakie produkty objęte są opłatą, w jaki sposób i kiedy ją uiścić. Zebraliśmy najważniejsze informacje na ten temat.
Opłata cukrowa – podstawa prawna
Podatek cukrowy to potocznie zwana nowa danina publiczna, która została uregulowana ustawą z dnia 14 lutego 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Potocznie zwana jest ona ustawą cukrową.
Podpisana została przez prezydenta 25 sierpnia 2020 roku, zaś obowiązuje od 1 stycznia 2021 roku. I choć sam pomysł podatku od cukru pojawił się w grudniu 2019 roku a początkowo miał obowiązywać od 1 lipca minionego roku i choć epidemia covid-19 doprowadziła do opóźnień w tej kwestii, to nadal istnieje sporo wątpliwości co do nowych przepisów.
Czym jest podatek cukrowy
Podatek cukrowy to opłata, w ustawie nazwana „od środków spożywczych”, która dotyczy produktów gotowych do spożycia w postaci czystego cukru ale także napojów lub syropów, które w swoim składzie posiadają cukier, inne substancje słodzące, taurynę bądź kofeinę. Wyłączeniu podlegają natomiast wyroby akcyzowe- w tym alkohole w opakowaniach nieprzekraczających 300ml objętości, żywność przeznaczenia medycznego, preparaty dla niemowląt, suplementy diety, wyroby mleczne, napoje izotoniczne, niektóre napoje owocowo-warzywne.
Jest to rodzaj podatku akcyzowego, pośredniego, zaś jego wprowadzenie ma na celu zwalczenie otyłości oraz nadwagi społeczeństwa oraz uświadomienie w zakresie zdrowego żywienia i niezdrowej żywności, zawierającej duże ilości cukru.
Kogo dotyczy podatek cukrowy
Nowy podatek dotyczy wszystkie podmioty, które zajmują się sprzedażą lub dystrybucją do punktów detalicznych produktów objętych wprowadzoną ustawą, a więc przede wszystkich producentów napojów słodzonych, wraz z niektórymi wyrobami alkoholowymi, jak na przykład znane „małpki” czy piwo smakowe oraz energetykami. Obowiązkiem tym naznaczeni są także przedsiębiorcy zamawiający napoje, wówczas gdy skład napoju objętego opłatą jest elementem zawartej umowy pomiędzy producentem a wykonawcą.
Podatek cukrowy jest sporym obciążeniem dla przedsiębiorców i producentów, którzy zmuszeni są do zwiększenia cen poszczególnych produktów. Co za tym idzie- podatek cukrowy w sposób pośredni dotyczy każdego z nas, gdyż za wybrane produkty z dużą zawartością cukru zapłacimy po prostu więcej- za soki, napoje gazowane, energetyki, piwo smakowe i wysokoprocentowe do pojemności 300ml.
Jak obliczyć wysokość podatku cukrowego
Wysokość podatku cukrowego obliczana będzie jako suma, w podziale na dwie wartości- stałą i zmienną. Opłata stała to 0,50 zł za zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5g w 100ml napoju, bądź za zawartość w jakiejkolwiek ilości co najmniej jednej substancji słodzącej. Opłata zmienna wynosi natomiast 0,05 zł za każdy gram cukru powyżej 5gram/100ml, w przeliczeniu na litr napoju. Opłata przy napojach zawierających kofeinę bądź inne substancje słodzące, wynosi 0,10 zł za litr napoju. Daje to około 40-0rocentowy wzrost cen produktów, które obejmuje nowa ustawa.
Opłata cukrowa – kiedy i w jaki sposób ją uiścić
Kwestia ta budzi chyba najwięcej wątpliwości, gdyż przepisy w sposób mało precyzyjny przedstawiają to zagadnienie. Produkty wymienione w ustawie będą opodatkowane w chwili ich wprowadzania do sprzedaży detalicznej. Sprzedaż detaliczna to dokonywanie w ramach działalności gospodarczej zbywcy i na terytorium kraju odpłatnego zbywania towarów konsumentom, na podstawie umowy zawartej w lokalu przedsiębiorstwa, poza nim a także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezewidencjonowanej.
W jaki sposób przebiegać będzie opłata? Podmioty zobowiązane do zapłaty podatku cukrowego, będą składać właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę firmy organowi, elektroniczną informację na temat swoich produktów- według przygotowanego wzoru- opatrzoną podpisem kwalifikowanym. Na jej podstawie będą obliczać i uiszczać na rachunek właściwego organu opłatę- w terminie do 25 dnia miesiąca, następującego po tym, którego dotyczy informacja.
Wysokie kary za brak wpłaty
Za brak wpłaty podatku cukrowego lub jej nieterminowość, naczelnik urzędu skarbowego będzie zobowiązany do ustalenia w drodze decyzji, dodatkowej opłaty, tzw. sankcyjnej, w wysokości 50% należnej kwoty. Dodatkowo można narazić się na szczegółową kontrolę, dotyczącą prawidłowości rozliczania produktów. Należy więc po pierwsze ustalić status danej firmy pod kątem nowego obowiązku podatkowego, określić jakie towary spośród całego asortymentu podlegają opłacie, po czym wprowadzić odpowiedni system oznaczeń, pozwalających na identyfikację poszczególnych produktów.
Wpływy pozyskane z sankcji w zdecydowanej większości trafią na konto Narodowego Funduszu Zdrowia (w wysokości 96,5%) oraz budżetu państwa (3,5%), natomiast w przypadku przedsiębiorstw sprzedających napoje alkoholowe- 50% otrzyma ta gmina, na której terenie odbywa się sprzedaż alkoholu oraz druga część trafi na konto NFZ.
